Trudno dziś sobie wyobrazić górskie wędrówki bez schronisk, w których można ochronić się przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi, zjeść ciepły posiłek czy też zatrzymać się na noc. Obiekty te na stałe wpisały się w krajobraz polskich gór. Zdecydowana większość schronisk działa pod szyldem PTTK. Do kogo one w istocie należą i w jaki sposób działają?
Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze posiada obecnie około 180 obiektów noclegowych w całym kraju. Duża ich część znajduje się na obszarach górskich, gdzie noszą one najczęściej nazwę schroniska górskiego lub bacówki.
Wszystkie schroniska działające pod szyldem PTTK są własnością towarzystwa, wydzierżawione jednak zostały jednej z trzech spółek kapitałowych powołanych przez Zarząd Główny PTTK albo też któremuś z oddziałów PTTK. Obiekty wydzierżawione spółkom są zazwyczaj prowadzone przez poddzierżawców wyłonionych w przetargu. Poddzierżawca (gospodarz) schroniska prowadzi je na własny rachunek, zobowiązuje się też do przeprowadzania bieżących remontów budynku oraz opłaca czynsz należny właścicielowi obiektu (zwykle kilkadziesiąt tysięcy złotych rocznie).
Schroniska górskie bardzo różną się standardem usług. Są obiekty oferujące noclegi w warunkach bliskich hotelom (restauracja, sauna, wi-fi itp.), są również takie, w których nie ma kanalizacji, bieżącej wody czy elektryczności. Również samo PTTK nadaje swoim obiektom pewne kategorie, wyróżniając:
- Hotele Górskie – obiekty o najwyższym standardzie, spełniające prawne wymogi do używania nazwy hotelu
- Domy Turysty – duże obiekty świadczące usługi noclegowe i gastronomiczne, usytuowane zwykle w większych miejscowościach
- Domy Wycieczkowe – obiekty świadczące wyłącznie usługi noclegowe, usytuowane w atrakcyjnych turystycznie miejscowościach
- Schroniska – średniej wielkości obiekty świadczące turystom usługi noclegowe i gastronomiczne, położone są zwykle wysoko w górach
- Bacówki – najmniejsze położone w górach obiekty, zapewniające turystom minimalny poziom usług noclegowych i gastronomicznych.
Schroniska i bacówki w Karpatach Zachodnich
Schroniska i Hotele PTTK „Karpaty” Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Sączu zarządza schroniskami w Tatrach, Pieninach i Beskidach Zachodnich:
Tatry:
- Schronisko na Hali Ornak
- Schronisko „Murowaniec”
- Schronisko nad Morskim Okiem
- Schronisko na Hali Kondratowej
- Schronisko na Polanie Chochołowskiej
- Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich
- Schronisko w Dolinie Roztoki
Pieniny:
- Schronisko „Orlica”
- Schronisko „Trzy Korony”
Beskid Śląski:
- Schronisko na Błatniej
- Schronisko „Klimczok”
- Schronisko na Przysłopie pod Baranią Górą
- Schronisko na Równicy
- Schronisko na Skrzycznem
- Schronisko na Stożku
- Schronisko na Szyndzielni
Beskid Żywiecki:
- Schronisko na Hali Boraczej
- Schronisko na Hali Krupowej
- Schronisko na Hali Lipowskiej
- Schronisko na Hali Miziowej
- Schronisko na Hali Rysianka
- Schronisko na Markowych Szczawinach
- Schronisko na Przegibku
- Schronisko na Wielkiej Raczy
- Schronisko „Dworzec Beskidzki”
- Bacówka na Rycerzowej
- Bacówka na Krawcowym Wierchu
Beskid Mały:
- Schronisko „Leskowiec”
- Schronisko na Magurce
Gorce i Beskid Wyspowy:
- Schronisko na Starych Wierchach
- Schronisko na Turbaczu
- Bacówka na Maciejowej
- Schronisko na Luboniu Wielkim
Beskid Sądecki:
- Schronisko na Jaworzynie Krynickiej
- Schronisko na Przehybie
- Schronisko na Hali Łabowskiej
- Bacówka nad Wierchomlą
Oprócz tego, spółka zarządza również Hotelem Górskim na Kalatówkach, Domami Turysty w Zakopanem, Bielsku-Białej, Wiśle, Szczyrku, Zawoi, Nowym Sączu i Krynicy-Zdroju, a także Zajazdem „Pod Roztoką” w Rytrze.
Schroniska i bacówki w Karpatach Wschodnich
Bieszczadzkie Schroniska i Hotele PTTK Sp. z o.o. z siedzibą w Sanoku zarządza obiektami na terenie Bieszczadów:
- Schronisko w Komańczy
- Schronisko „Chatka Puchatka” (obecnie schron turystyczny BdPN)
- Schronisko „Kremenaros”
- Bacówka pod Małą Rawką
- Bacówka pod Honem
- Bacówka „Jaworzec”
Spółka zarządza także Hotelami Górskimi w Ustrzykach Górnych i Wetlinie, Domem Turysty w Sanoku oraz Domem Wycieczkowym w Wetlinie.
Schroniska w Sudetach
Sudeckie Hotele i Schroniska PTTK Sp. z o.o. z siedzibą w Jeleniej Górze jest zarządcą schronisk w Sudetach:
Sudety Zachodnie:
- Schronisko na Stogu Izerskim
- Schronisko „Samotnia”
- Schronisko pod Łabskim Szczytem
- Schronisko „Kochanówka”
- Schronisko „Strzecha Akademicka”
- Schronisko „Nad Łomniczką”
- Schronisko na Przełęczy Okraj
- Schronisko na Hali Szrenickiej
- Schronisko „Odrodzenie”
- Schronisko „Szwajcarka”
Sudety Środkowe i Wschodnie:
- Schronisko „Andrzejówka”
- Schronisko „Zygmuntówka”
- Schronisko „Pasterka”
- Schronisko na Szczelińcu
- Schronisko „Orlica”
- Schronisko „Pod Muflonem”
- Schronisko „Jagodna”
- Schronisko na Śnieżniku
Spółka zarządza także Domami Turysty w Wałbrzychu i Szczawnie-Zdroju oraz Gościńcem „Perła Zachodu”.
Pozostałe schroniska
Dziewięć schronisk wydzierżawionych zostało oddziałom PTTK. Należą do nich:
- Schronisko „Chata Baców” – Klub Baców PTTK w Korbielowie
- Bacówka pod Bereśnikiem – Oddział Pieniński PTTK w Szczawnicy
- Schronisko na Kudłaczach – Oddział PTTK w Myślenicach
- Schronisko na Magurze Małastowskiej oraz Bacówka w Bartnem – Oddział PTTK w Gorlicach
- Schronisko na Zamku Chojnik – Oddział PTTK „Sudety Zachodnie” w Jeleniej Górze
- Domy Turysty pod Biskupią Kopą, pod Wieżycą oraz na Ślęży – Oddział PTTK we Wrocławiu
Każde ze schronisk zostanie szczegółowo opisane w kolejnych artykułach opublikowanych na naszym blogu. Zapraszamy do lektury!